DIAGNOSTYKA OBRAZOWA I BADANIA USG WE WROCŁAWIU

BADANIE USG W CIĄŻY

Pracownie ultrasonograficzne w Klinice „Na Grobli” we Wrocławiu wyposażone są w najnowsze aparaty do ultrasonografii. W naszej placówce we Wrocławiu badania USG wykonują lekarze z wieloletnim doświadczeniem, potwierdzonym szeregiem certyfikatów (PTG, FMF). Każdy gabinet jest wyposażony w monitor, dzięki któremu pacjentka może oglądać przebieg badania.

KIEDY ZALECANE JEST WYKONYWANIE BADANIA USG W CIĄŻY?

Badania naukowe wskazują, że standardowo powinno być wykonywane pojedyncze badanie USG ciąży w I trymestrze, oraz pojedyncze badanie w II lub III trymestrze ciąży.

W Polsce standard ultrasonograficznego badania położniczego opracowany przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne obejmuje trzy badania USG ciąży – przesiewowe wykonywane w: 11 – 14 tygodniu ciąży, 20 tygodniu ciąży (+/- 2 tygodnie ), 30 tygodniu ciąży (+/- 2 tygodnie).

Dodatkowe badania USG powinny być wykonywane, gdy istnieją konkretne wskazania kliniczne. Na przykład, gdy konieczne jest określenie aktywności serca płodu, położenia płodu lub poziomu płynu owodniowego.

Pojedyncze, dodatkowe badania wykonywane są czasem w celu ponownej oceny masy dziecka w sytuacji podejrzenia opóźnienia wzrostu wewnątrzmacicznego lub ponownej oceny wykrytych nieprawidłowości (w takich przypadkach należy posiadać dokładny opis poprzedniego badania). Czasem konieczne jest wykonanie dodatkowego badania, aby uzyskać odpowiedź na konkretne pytanie – np. do oceny aktywności serca płodu w sytuacji krwawienia u matki.

BADANIE USG PRENATALNE – CO DOKŁADNIE BADA?

W naszej klinice Na Grobli we Wrocławiu wykonujemy badania USG prenatalne. Dzięki badaniu prenatalnym USG można zbadać dokładny stan organów wewnętrznych płody oraz konkretnych części ciała. USG prenatalne umożliwia również sprawdzenie przezierności fałdu karkowego, tzn. odległości między skórą, a tkanką podskórną w okolicach szyi płodu. Dzięki temu można dowiedzieć się, czy nie nagromadza się tam płyn, co oznaczałoby możliwość wady wrodzonej dziecka.

Badanie prenatalne USG w naszej klinice we Wrocławiu daje również możliwość oceny stanu kości nosowej dziecka. Jest to bardzo istotne w diagnostyce takich chorób, jak chociażby zespół Downa.

W badaniu prenatalnym USG oceniane są również:

• Stan macicy,
• Przepływ krwi w żyłach – do tego używane jest badanie Dopplerowskie,
• Wymiary kości szczęki,
• Ruchy płodu,
• Tempo akcji serca,
• Stan kosmówki, a także jej umiejscowienie,
• Odległość główkowo-siedzeniowa i dwuciemieniowa.

Badanie USG prenatalne wykrywa m.in. takie choroby jak: zespół Downa, zespół Edwardsa, zespół Patau oraz zespół Turnera. W badaniu prenatalnym USG można również zweryfikować czy dziecku grozi rozszczep kręgosłupa, wargi czy podniebienia oraz czy dziecku zagrażają wady cewy nerwowej.

BADANIE USG I TRYMESTRU CIĄŻY

Badanie to ma na celu:

• Określenie liczby pęcherzyków ciążowych, kosmówek i owodni w jamie macicy,
• Ocenę czynności serca płodu (FHR)
• W celu ustalenia wieku ciążowego ocenia się parametry biometryczne dziecka. Należą do nich:
  • Długość ciemieniowo-siedzeniowa (CRL) – czyli upraszczając jest to odległość od czubka główki do końca tułowia dziecka,
  • Wymiar dwuciemieniowy główki płodu (BPD) – czyli szerokość główki od ciemienia do ciemienia.
• Osoba wykonująca badanie powinna ocenić również ogólną budowę anatomiczną dziecka:
  • Budowę i zawartość czaszki,
  • Ściany powłok brzusznych,
  • Żołądek,
  • Pęcherz moczowy,
  • Lokalizację i czynność serca,
  • Kręgosłup oraz kończyny dolne i górne.

Dodatkowo ocenia się kosmówkę, przezierność karkową (NT) i kość nosową (NB). Podczas badania należy odnotować ruch dziecka.

W trakcie badania ultrasonograficznego ocenia się kształt, budowę i wielkość macicy oraz lokalizacje i budowę przydatków.

W uzasadnionych klinicznie przypadkach pojedyncze badania wykonuje się w I trymestrze głowicą dopochwową – w celu oceny długości i kształtu ujścia wewnętrznego szyjki macicy, oceny czynności serca płodu, oraz ilości płynu owodniowego

BADANIE USG II LUB III TRYMESTRU CIĄŻY

Przegląd systematyczny, czyli analiza rzetelnych i wiarygodnych badań oceniających efekty i korzyści zdrowotne wynikające z wykonywania badania USG po 24. tygodniu ciąży u kobiet w ciążach niskiego ryzyka wykazała, że u kobiet z nieobciążonym wywiadem badanie ultrasonograficzne nie jest konieczne (Bricker&Neilson, 2007).

Badanie USG wykonywane w II lub III trymestrze ciąży, podobnie jak w I trymestrze, ma na celu ocenę liczby płodów, ich położenia i czynności ich serca. W jego trakcie ocenia się parametry biometryczne dziecka:

• Wymiar dwuciemieniowy główki płodu ( BPD ) – czyli szerokość główki od ciemienia do ciemienia,
• Obwód główki (HC),
• Obwód brzuszka (AC),
• Długość kości udowej (FL),
• Ewentualną orientacyjną masę płodu (OMP).

Badanie w II trymestrze ciąży umożliwia dokładną ocenę budowy anatomicznej dziecka. Badanie obejmuje ocenę:

• czaszki,
• Mózgowia,
• Twarzy – ocena profilu, oczodołów, kości nosa,
• Kręgosłupa,
• Klatki piersiowej,
• Serca (położenie, jego wielkość, obraz czterech jam, częstość akcji serca i miarowość),
• Jamy brzusznej (żołądka, jelit),
• Pęcherza moczowego oraz nerek,
• Kończyn (obecności kości i ruchomości).

W tym badaniu USG ocenia się również łożysko (lokalizacja, struktura – stopień dojrzałości), sznur pępowinowy (liczba przebiegających w nim naczyń krwionośnych) oraz ilości płynu owodniowego. Czasem, w przypadku wątpliwości, ocenia się indeks płynu owodniowego (AFI).

Badanie indeksu płynu owodniowego polega na ocenie czterech największych „kieszonek” wód płodowych. Wynik jest sumą pomiarów najgłębszych zbiorników płynu owodniowego badanych w czterech kwadrantach macicy. Prawidłowo wynik AFI powinien mieścić się w przedziale 5-25. Jego wartość zmienia się wraz z wiekiem ciąży, początkowo rośnie, a następnie w ostatnich miesiącach ciąży maleje.

Wyniki AFI < 5-6 świadczyć mogą o zbyt małej i potencjalnie szkodliwej dla dziecka ilości płynu owodniowego (sytuację taką nazywa się małowodziem), natomiast powyżej 20-25 o nadmiernej ilości wód płodowych czyli tzw. wielowodziu. W sytuacji gdy uzyskuje się nieprawidłowe wyniki AFI należy zbadać przepływy w naczyniach pępowinowych – czyli wykonać badanie ultrasonograficzne pokazujące cyrkulacje krwi w pępowinie, mówiącą nam o tym, jak dziecko adaptuje się do sytuacji wewnątrzmacicznej.

Tak jak w badaniu I trymestru ciąży ocenia się macicę, ewentualną obecność mięśniaków, i zmian w przydatkach.

Uwaga! W przypadku ciąży wielopłodowej w Polsce zaleca się ocenę w trakcie badania USG:

• Ilości kosmówek i owodni,
• Rozbieżnego wzrastania płodów.

W ciąży wielopłodowej o przebiegu prawidłowym badania kontrolne USG powinny być według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego wykonywane co 4 tyg.

USG PREEKLAPSJA

Stan przedrzucawkowy (preeklampsja) to jedno z poważniejszych powikłań ciąży, które może wpłynąć zarówno na zdrowie matki, jak i dziecka. Wczesne wykrycie i odpowiednie postępowanie mogą znacznie zredukować ryzyko powikłań.

Co to jest stan przedrzucawkowy?

Preeklampsja to zaburzenie, które najczęściej pojawia się po 20. tygodniu ciąży i charakteryzuje się wysokim ciśnieniem tętniczym oraz uszkodzeniem narządów, takich jak nerki, wątroba czy łożysko. Może prowadzić do poważnych komplikacji, w tym ograniczenia wzrastania płodu, przedwczesnego porodu, a w skrajnych przypadkach do rzucawki.
Czym jest skrining w kierunku preeklampsji?
Skrining to badanie przesiewowe, które pozwala na oszacowanie ryzyka wystąpienia preeklampsji w danej ciąży. Jest to badanie nieinwazyjne i obejmuje:
1. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi (MAP)
2. Badanie USG przepływów w tętnicach macicznych (UTPI)
3. Analizę biochemiczną krwi (oznaczenie stężenia białka PAPP-A oraz PLGF)
4. Wywiad medyczny, obejmujący czynniki ryzyka PE.

Kiedy wykonuje się skrining?

Skrining w kierunku preeklampsji zaleca się wykonać między 11. a 14. tygodniem ciąży oraz około 22 tygodnia ciąży.
Dlaczego warto wykonać skrining?
– Pozwala zidentyfikować kobiety z podwyższonym ryzykiem rozwoju preeklampsji.
– Umożliwia wdrożenie działań profilaktycznych, takich jak suplementacja niskimi dawkami kwasu acetylosalicylowego, co może znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby.
– Zapewnia możliwość częstszego monitorowania stanu zdrowia matki i dziecka w przypadku wykrycia podwyższonego ryzyka.

Niestety badania te nie są refundowane przez NFZ w ramach Programu Badań Prenatalnych.

Wykonuje je się jako badanie dodatkowe.

Do wyboru dla pacjentki są 2 opcje:

1. Złożony skrining na podstawie czynników matczynych, MAP, UTPI, PAPP-A i PLGF wykryje około 90% przypadków bardzo wczesnej postaci PE (<34 tygodni), 75% przypadków postaci wczesnej PE (<37 tygodni) oraz 45% przypadków późnej postaci PE (≥37 tygodni). – cena: 650zł
2. Skrining bez PLGF na podstawie czynników matczynych, MAP, UTPI, PAPP-A – jest nieco mniej dokładny –  wykryje około 80% przypadków bardzo wczesnej postaci PE (<34 tygodni), 70% przypadków postaci wczesnej PE (<37 tygodni) oraz 44% przypadków późnej postaci PE (≥37 tygodni). – cena: 400 zł

BADANIE USG OGÓLNE

W klinice Na Grobli we Wrocławiu istnieje możliwość wykonania badania USG w każdym przypadku, nie tylko w ciąży. Nasi specjaliści robią badania USG ogólne, badania USG Dopplerowskie, badania USG ortopedyczne oraz badania USG brzucha dziecka.

BADANIE USG

Klinika Na Grobli realizuje we Wrocławiu badania USG nie tylko w przypadku ciąży. Badanie USG, przykładowo jamy brzusznej ma na celu ocenę stanu narządów jamy brzusznej oraz wykrycie nawet najmniejszych nieprawidłowości.

Badanie USG obejmuje:

• Wątrobę, pęcherzyk żółciowy, drogi żółciowe,
• Trzustkę,
• Śledzionę,
• Nadnercza,
• Nerki,
• Pęcherz moczowy,
• Naczynia jamy brzusznej,
• Macicę i jajniki u kobiet, a prostatę u mężczyzn.

Badania USG wymagane są w wielu przypadkach, kierują na nie lekarze ginekolodzy, diabetolodzy, kardiolodzy, endokrynolodzy czy ortopedzi.

BADANIE USG BRZUCHA DZIECKA

Dodatkowo w klinice na Grobli we Wrocławiu wykonywane są badania USG brzucha dziecka. USG brzucha dziecka to badanie niezbędne do rozpoznania wielu chorób związanych, np. z chorobami układu moczowego i wizytą u urologa dziecięcego.

JAK PRZYGOTOWAĆ DZIECKO DO USG BRZUCHA?

USG brzucha dziecka do drugiego roku życia:

• Brak specjalnego przygotowania do USG brzucha, ważnym jest, aby dziecko karmione było zgodnie z harmonogramem i zjadło 1 do 2 godzin przed wykonaniem badania. USG brzucha dziecko powyżej drugiego roku życia.
• Lekka dieta 2 dni przed badaniem – brak pokarmów smażonych, jarzyn, owoców i soków, dodatkowo Espumisan dawkowany odpowiednio do wieku. USG brzucha dzieci w wieku szkolnym.
• Lekka dieta 3 dni przed badaniem, dodatkowo Espumisan odpowiednio do wieku. USG brzucha dziecka przy szczególnych wskazaniach medycznych – choroby układu moczowego.
• Małe dzieci, które nie potrafią wstrzymać moczu – brak specjalnych wymagań.
• Starsze dzieci – na godzinę przed USG podawać dziecku wodę niegazowaną do picia w ilości minimum 0,5 litra, a u dzieci szkolnych do 1 litra.
• Badanie USG brzucha dziecka przy badaniu układu moczowego wykonywane będzie z pełnym pęcherzem moczowym.

BADANIE USG DOPPLEROWSKIE

USG Doppler jest odmianą badania ultrasonograficznego opartą o tzw. zjawisko Dopplera. USG Doppler jest jednym z podstawowych badań w diagnostyce chorób układu krążenia. Pozwala ono zobrazować i ocenić przepływ krwi w naczyniach krwionośnych. Dzięki niemu możliwe jest wczesne wykrycie nawet drobnych zmian żylnych takich jak uszkodzenia naczyń lub tworzące się zakrzepy bądź żylaki. Badanie dopplerowskie jest nieinwazyjne i bezbolesne.

BADANIE USG ORTOPEDYCZNE

Badanie USG ortopedyczne może pomóc w wykryciu chorób mięśni, kości i stawów. Jeśli chodzi o dzieci to w Polsce realizuje się najczęściej badanie USG stawu biodrowego, dzięki czemu można wcześnie wdrożyć leczenie dysplazji stawu biodrowego.

Fale ultradźwiękowe w badaniu USG oprócz struktury stawów, uwidaczniają również mięśnie i więzadła. Obrazowanie stawów, pozwala na ukazanie ich patologii i leczenia np. poprzez artroskopię stawu kolanowego czy artroskopię stawu barkowego.

Oprócz różnego rodzaju chorób stawów i kości, USG ma zastosowanie w przypadku złamań, lekarz ocenia je po zmianach w okostnej.