Endometrioza to schorzenie, w którym błona śluzowa macicy (z łac. endometrium) występuje w innych miejscach w organizmie niż jama macicy. Najczęściej występuje na jajnikach, jelitach, pęcherzu moczowym, błonie wyścielającej jamę brzuszną, tzw. otrzewnej, a nawet w płucach. Ogniska endometriozy (tzw. wszczepy) reagują na cykliczne zmiany hormonalne tak samo jak endometrium. Okresowo złuszczają się, powodując krwawienia i stan zapalny, po czym się odbudowują. Sytuacja taka doprowadza do stopniowego powstawania coraz większych zrostów w miednicy mniejszej i do stopniowego niszczenia narządów miednicy mniejszej przez wszczepiające się nowe ogniska endometriozy. Konsekwencją takiego stanu może być niedrożność jajowodów prowadząca do niepłodności, a nawet całkowite zniszczenie jajników. Często powstają w jajnikach tzw. torbiele endometrialne nazywane też z racji koloru treści, którymi są wypełnione, torbielami smołowymi lub czekoladowymi.
Objawami mogącymi sugerować endometriozę są:
Mogą się pojawiać bóle w okolicy krzyżowej, bolesność przy oddawaniu moczu, wypróżnianiu się i podczas badania ginekologicznego. Chorobie mogą też towarzyszyć wzdęcia, zaparcia, biegunki, zmęczenie. Niestety, diagnoza endometriozy nie jest łatwa, bo objawy endometriozy są podobne do objawawów innych chorób. Nawet badanie USG nie zawsze się sprawdza – bywa pomocne w rozpoznawaniu ognisk choroby na jajnikach, pęcherzu moczowym czy odbytnicy, ale jest nieskuteczne w diagnozie endometriozy występującej na otrzewnej. Często więc ostateczne potwierdzenie endometriozy odbywa się w czasie laparoskopii.
Endometriozę leczy się farmakologicznie i operacyjnie. Wybierając metodę, bierzemy pod uwagę zaawansowanie choroby, plany macierzyńskie i wiek pacjentki. Bardzo dobre efekty daje skojarzenie leczenia operacyjnego i farmakologicznego Złotym standardem leczenia operacyjnego jest laparoskopia uwzględniająca takie przeprowadzenie zabiegu, aby zachować jak największą tzw. rezerwę jajnikową, czyli możliwość do produkcji przez jajnik komórek jajowych. Leczenie endometriozy we Wrocławiu dobierane jest indywidualnie do każdej pacjentki.
Zabieg laparoskopowy usunięcia ognisk endometriozy i torbieli endometrialnych wymaga bardzo wysokiej klasy specjalistycznego sprzętu laparoskopowego najlepiej o ultra-wysokiej rozdzielczości (tzw. 4K), odpowiednio przygotowanej sali operacyjnej, ale przede wszystkim doświadczonego i wyszkolonego zespołu operacyjnego. Jest to zabieg wymagający od operatora szczególnej precyzji, aby manipuluąc mikronarzędziami nie spowodować powikłań i zachować jak najwięcej zdrowej tkanki jajnikowej.
Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym na stole operacyjnym przypominającym fotel ginekologiczny. Jest on pochylony w ten sposób, że pacjentka znajduje się w tzw. pozycji Trendelenburga, czyli z głową ułożoną nieco niżej niż nogi. Na początku zabiegu podaje się do jamy brzusznej poprzez specjalną igłę dwutlenek węgla w celu wytworzenia odmy otrzewnowej. Gaz unosi powłoki brzuszne do góry oraz „rozpycha” jelita, pozwalając na wprowadzenie narzędzi laparoskopowych. Następnie poprzez niewielkie, około 10 milimetrowe, kosmetyczne nacięcie w pępku wprowadza się do jamy brzusznej kamerę oraz źródło światła. Na monitorze uzyskuje się kolorowy obraz w znacznym powiększeniu, o bardzo wysokiej rozdzielczości. Poprzez trzy 5 milimetrowe nacięcia ponad spojeniem łonowym wprowadza się do jamy brzusznej dodatkowe mikronarzędzia. Przy ich pomocy usuwa się powstałe w wyniku choroby zrosty oraz wyłuszcza lub otwiera, opróżnia i koaguluje torbiele endometrialne jajników. Czasami usuwa zniszczone przez chorobę całe jajniki, fragmenty ściany pęcherza, a nawet części jelita. Usunięte zmiany umieszcza się we wprowadzonym do jamy brzusznej woreczku (tzw. endobagu) i usuwa z jamy brzusznej przez jedno z wykonanych uprzednio nacięć. Czasami, pod koniec zabiegu, do jamy brzusznej kroplowo wlewa się specjalny płyn zapobiegający powstawaniu zrostów.
Po zakończeniu zabiegu narzędzia z jamy brzusznej usuwa się i wypuszcza wprowadzony uprzednio dwutlenek węgla. Na rany po wprowadzonych narzędziach zakłada się szwy kosmetyczne. Pacjentka uruchamiana jest około 6 godzin po zabiegu. Kilka godzin po zabiegu pacjentka może pić płyny, a po pojawieniu się perystaltyki jelit, może zacząć spożywać lekkostrawne pokarmy. Pacjentka wypisywana jest domu następnego dnia po operacji. Ponieważ dolegliwości bólowe po zabiegu są bardzo niewielkie, stosuje w domu jedynie ogólnodostępne leki przeciwbólowe. Po zabiegu można powrócić do codziennych zajęć po 3 dniach, a do pełnej aktywności po około 7-10 dniach. Zapraszamy do kliniki endometriozy we Wrocławiu.
Czas trwania zabiegu
1-2 godziny
Pobyt w klinice
2 dni
Znieczulenie
ogólne
Zalecany czas pobytu pod kontrolą lekarza
4 tygodnie
Od 2 do 5 dni przed zabiegiem należy wykonać poniższe badania laboratoryjne:
Wskazówki dla pacjentek:
Aby leczenie endometriozy przebiegło prawidłowo, zalecane jest przestrzeganie następujących zasad: